براي شركت خود برند ثبت كنيم

كارآفرينان فراواني وجود دارند كه به علت بي‌اطلاعي از مسائل حقوقي برند متحمل هزينه‌هاي زيادي شده‌اند و نتوانسته‌اند از برند خود در برابر رقبا و سودجويان حفاظت نمايند. ما در اين نوشتار سعي داريم در مورد مراحل ثبت علائم تجاري صحبت كنيم. اين موضوع به علت گستردگي در يك نوشتار جمع نخواهد شد. برند يك عنوان اقتصادي است؛ در اصطلاح حقوقي ما برند را به عنوان «علامت تجاري» يا«Trademark» مي‌شناسيم. اگر جه افراد بسياري برند و علامت تجاري را يكي مي‌دانند ولي اگر بخواهيم دقيق‌تر بيان كنيم مفهوم برند چيزي وسيع‌تر و عام‌تر از علامت تجاري است. برند حسي است كه مشتري نسبت به محصول ما دارد. آيا مشتري احساس ارزان قيمت بودن، با كيفيت بودن، باتكنولوژي بالا بودن، ايمن نبودن يا … در مورد محصول ما دارد. اين حس همان برند ما است.اما هر برند حول محور يك علامت تجاري شكل مي گيرد. اما علامت تجاري چيست؟ و اساسا در دنياي امروز چه اهميت و نقشي دارد؟ پيش از آنكه با مفهوم حقوقي علامت تجاري بيشتر آشنا شويم بياييد كمي راجع به اهميت و نقش آن در كسب و كار صحبت كنيم. علامت تجاري براي شما مفهوم غريبه اي نيست؛ ما در جهان امروز در محاصره علائم تجاري هستيم. كافي است تلويزيون خود را روشن نماييد تا با انواعي از علائم تجاري محصولات مختلف مواجه شويد؛ از محصولات خوردني و غذايي گرفته تا صنعت خودرو و دارو و لوازم بهداشتي و محصولات الكترونيكي. نام اپل و سامسونگ و بنز و مك دونالد و تيفاني و استار باكس و … براي شما غريبه نيست. همه اين‌ها و هزاران مورد ديگر كه ما در زندگي هر روزه خود با آنها برخورد مي‌كنيم و برخي را بر برخي ديگر ترجيح مي‌دهيم، علامت‌هاي تجاري معروف و غير معروفي هستند كه معرف و نشان دهنده يك محصول خاص و كيفيت آن براي ما هستند. دنياي تجارت و اقصاد امروز، دنياي نام و اعتبار است؛ هزينه‌هاي بسيار كلاني صرف ايجاد اين نام و اعتبار مي‌شود؛ علامت تجاري نماينده و مظهر اين نام و اعتبار است.

 پشت هر كدام از اين علامت‌هاي تجاري اعتبار و شهرت خاصي وجود دارد كه به محض شنيدن نام آنها تصوير خاصي از ميزان كيفيت محصول، قيمت آن و حتي محل توليد آن در ذهن شما شكل مي‌گيرد.كاركرد و هدف اصلي علائم تجاري همين است؛ اينكه اطلاعات لازم را در خصوص محصولي به مصرف‌كننده ارائه نمايد و هر محصول را از محصولات مشابه متفاوت و متمايز كند. محصول شما با اين نام شناخته خواهد شد و مصرف كنندگان با اين نام در بازار محصول شما را از محصولات رقيب تشخيص مي‌دهند. اهميت اين نام هم به خاطر همين است؛ هر كيفيتي كه محصول شما داشته باشد، خوب يا بد، اين نام منعكس‌كننده آن است. به همين دليل است كه منابع مالي كلاني صرف سرمايه‌گذاري در خصوص معرفي و ترويج برند براي هر محصولي مي‌شود؛ تا اعتماد مصرف‌كنندگان جلب شود و با شنيدن علامت تجاري محصول سريعا كيفيت و اعتبار آن در ذهنشان مجسم شود. بگذاريد برايتان يك مثال ساده بزنم؛ شما با ديدن تصوير يك سيب گازخورده پشت يك ابزار الكترونيكي ياد چه چيزهايي مي افتيد؟! اعتبار؟! تكنولوژي سطح بالا؟! حتما به سرعت به كيفيت محصول اعتماد مي كنيد! اين طور نيست؟! چگونه برند ثبت كنيم دارايي‌هاي نامشهود بخش مهمي از اقتصاد امروز را تشكيل مي‌دهند؛ مهم‌ترين اين دارايي‌ها حسن شهرت و اعتبار محصول شماست كه صرفا از طريق علامت تجاري شما شناخته مي‌شود و حتي به دست مي‌آيد. حتي اگر شما بهترين و با كيفيت‌ترين محصول و خدمت را به بازار ارائه كنيد اما اين محصول قابل تشخيص و تميز از محصولات رقيب نباشد؛ اعتباري براي شما شكل نمي‌گيرد؛ شما به يك نام و معرف نياز داريد كه بتواند محصول شما را به مصرف‌كنندگان معرفي كند و از محصولات مشابه و رقيب متمايز نمايد. حال كه با مفهوم اقتصادي علامت تجاري آشنا شديم اجازه دهيد راجع به مفهوم حقوقي آن صحبت كنيم. علامت تجاري چيست؟ يك اسم؟ يك تصوير؟ تركيبي از هر دو؟! علامت تجاري هر نشانه قابل رويتي است كه بتواند كالاها و خدمات اشخاص حقيقي و حقوقي را از هم متمايز كند. علامت تجاري مي‌تواند ازيك يا چند كلمه، حرف يا عدد يا تركيبي از آن‌ها تشكيل شود؛ حتي مي‌تواند از شكل، نماد، اشكال سه بعدي، نمادهاي صوتي مثل موسيقي و يا رنگ‌هاي مختلف تشكيل شده باشد. بنابراين شما مي‌توانيد هر شكل، كلمه و يا حتي صدايي را به عنوان علامت تجاري خود انتخاب كنيد. سوال بعدي كه اينجا مطرح مي‌شود اين است كه شما چطور مي‌توانيد در برابر رقبا از علامت تجاري خود محافظت نماييد؟ به عنوان مثال اگر شركت رقيب كالايي را با همان علامت شما روانه بازار كرد شما چگونه مي‌توانيد با آن مقابله نماييد؟! در اينجاست كه پاي حقوق علائم تجاري به ميان مي‌آيد. حقوق علائم تجاري از علامت شما در برابر سوءاستفاده‌هاي ديگران حمايت مي‌كند. شما مي توانيد از شخصي كه از علامت شما بدون اجازه شما استفاده كرده است شكايت نماييد و حتي از وي درخواست خسارت كنيد. اما چطور؟ آيا هر علامتي مورد اين حمايت است؟ براي اينكه علامت شما داراي حمايت قانوني و حقوقي باشد شما بايد آن را به ثبت برسانيد و به اين ترتيب آن علامت خاص را به خود اختصاص داده و مالك آن شويد. ثبت علامت امروزه در همه كشورهاي دنيا امري بسيار رايج است و همه كسب‌وكارها براي حمايت از علامت تجاري و برند خود در اولين مرحله آن را به ثبت مي‌رسانند تا كس ديگري نتواند از آن علامت يا مشابه آن استفاده نمايد و به اين ترتيب از سرمايه‌گذاري هاي و تلاش هاي آنان به طور ناروا بهره‌مند شود. البته بايد بدانيد كه علامت بدون ثبت هم مورد حمايت قرار مي‌گيرد اما در صورت عدم ثبت علامت، شما بايد اثبات نماييد كه تقدم استفاده از يك علامت خاص با شما بوده است و نه با رقيب؛ به عبارت ديگر با ثبت علامت، شما مالك علامت محسوب مي‌شويد و هر كسي كه از علامت شما سوءاستفاده كند، مسئول خواهد بود. مراحل ثبت برند - 4.5 از 5 بر اساس 64 راي هر بازرگاني كه محصول خود را به بازار عرضه مي كند مي تواند علامت تجارتي مخصوصي براي آن محصول اختيار نمايد، بشرطي كه علامت مزبور را طبق قانون در اداره ي ثبت شركت ها و علائم و اختراعات به ثبت رساند .براي همين منظور ماده ي 2 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر داشته است كه: «حق استعمال انحصاري علامت تجارتي فقط براي كسي شناخته خواهد شد كه علامت خود را به ثبت رساند. ».براي ثبت علامت تجاري لازم است كه كليه ي مدارك لازم قانوني فراهم باشد و با رعايت كامل مقررات ،مراحل قانوني ثبت آن طي شده باشد. متقاضيان جهت ثبت اظهارنامه ي علائم تجاري مي بايست با ورود به سامانه ي http://ip.ssaa.ir/BSigns/New.aspx اقدام به ثبت برند نمايند.اين سامانه جهت ثبت علائم تجاري در نظر گرفته شده است و شما مي توانيد بدون مراجعه ي حضوري به اداره ي ثبت علائم تجاري ،علامت خود را ثبت نماييد. پاسخ اداره صرفاَ از طريق بخش پيگيري اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل مشاهده است و تمامي مكاتبات در خصوص اظهارنامه از طريق همين سامانه ، بخش ثبت انواع درخواست(رفع نقص،پرداخت حق الثبت،تمديد،انتقال و ...)امكان پذير است. لذا چنانچه گقتيم ،براي ثبت برند پس از ورود به سامانه يhttp://ip.ssaa.ir/BSigns/New.aspx مي بايست با كليك روي لينك ثبت نام كليه ي مراحل را گام به گام طي كنيد. لازم است قبل از شروع مراحل ،مدارك مورد نياز را آماده نماييد و آن ها را اسكن كنيد. مدارك لازم جهت ثبت علامت تجاري عبارتند از: شخص حقيقي: كپي شناسنامه،كارت ملي،كپي كارت بازرگاني(در صورتي كه از حروف لاتين استفاده شده باشد) ،كپي مجوز فعاليت(جواز تاسيس،پروانه ي بهره برداري،پروانه ي ساخت،جواز كسب يا كارت بازرگاني و يا هر گونه گواهي فعاليت صادره از نهادهاي نظارتي و حاكميتي دولتي) شخص حقوقي:كپي شناسنامه،كپي كارت ملي،كپي روزنامه ي تاسيس و آخرين تغييرات شركت(از آخرين تغييرات شركت نبايد بيش از دو سال گذشته باشد) ،كپي مجوز فعاليت(جواز تاسيس،پروانه ي بهره برداري،پروانه ي ساخت،جواز كسب يا كارت بازرگاني و يا هر گونه گواهي فعاليت صادره از نهادهاي نظارتي و حاكميتي دولتي) ،كارت بازرگاني(در صورتي كه از حروف لاتين استفاده شده باشد) نكته:در صورتي كه در تصوير علامت يا نام مورد نظر شما جهت ثبت،كلمه يا حروف لاتين استفاده نشده باشد،ارائه ي كارت بازرگاني الزامي نخواهد بود. پس از پايان مراحل ،كد رهگيري را دريافت خواهيد كرد و در صورت تاييد مدارك توسط كارشناس مربوطه ،دو نسخه قرارداد به آدرس شما ارسال خواهد شد.شما بايد پس از امضا ي هر دو نسخه يكي از نسخ را به همراه مدارك برابر اصل شده و فيش واريزي به آدرس مركز ارسال كرده و پس از دريافت مدارك مراحل ثبت شروع خواهد شد. بررسي اظهارنامه صرفاً بر اساس اولويت زمان ثبت آن ها در سامانه مي باشد.لذا حضور متقاضيان محترم در اداره تاثيري در فرآيند انجام كار ندارد.پس از تكميل فرم مربوطه توسط متقاضي در سامانه، اداره ي مالكيت صنعتي ،اظهارنامه را از لحاظ انطباق با شرايط و مقررات مندرج در اين قانون بررسي مي كند ، در صورتي كه اداره به دليل رعايت الزامات قانوني و عدم وجود مشابه و يا عين علامت درخواستي ، علامت را قابل ثبت بداند ، اجازه ي انتشار آگهي مربوط به آن را صادر مي كند و در صورتي كه در مدارك ارسالي و يا تنظيم محتواي اظهارنامه نقصي وجود داشته باشد ابلاغيه ي رفع نقص مي فرستد.ابلاغيه ي رد اظهارنامه نيز زماني اتفاق مي افتد كه در عنوان و يا تصوير علامت ،الزامات قانوني رعايت نشده باشد يا اينكه پس از بررسي مشابه و يا عين علامت درخواستي براي كالاهاي مورد نظر شما، قبلاً به نام شخص ديگري ثبت شده باشد وحالت ديگر نيز ممكن است زماني پيش آيد كه بخشي از كالاها و يا خدمات قابل ثبت نباشد كه در اين صورت ابلاغيه ي رد بخشي از موارد خواسته شده در اظهارنامه صادر مي شود. در ضمن ،تاريخ ابلاغيه اي كه در خلاصه پرونده رويت مي شود به منزله ي تاريخ ابلاغ قانوني تلقي مي شود. لذا چنانچه گفته شد ، اداره ي مالكيت صنعتي ،اظهارنامه را از لحاظ انطباق با شرايط و مقررات مندرج در اين قانون بررسي مي كند و در صورتي كه علامت را قابل ثبت بداند ، اجازه ي انتشار آگهي مربوط به آن را صادر مي كند. لازم به يادآوري است مطابق قانون ، ثبت علائم تجاري اختياري است ، مگر در مواردي كه دولت آن را اجباري نمايد. تبصره ي ماده ي يك قانون ثبت ،ثبت علائم و اختراعات مواردي را كه دولت ، داشتن و ثبت علامت تجارتي را كه اجباري و از قاعده ي فوق مستثني دانسته اعلام كرده و در اجراي اين تبصره تصويبنامه ي مورخه 3/2/28 هيئت وزيران ثبت علائم كالاهاي زير را اجباري كرده است:داروهاي اختصاصي (اسپسياليته)مورد استعمال طبي يا بيطاري ،مواد غذايي كه در لفاف و ظروف مخصصوص باشند ،نوشيدني ها و آب هاي گازدار ،لوازم آرايش كه براي استعمال مستقيم بر روي پوست انسان به كار مي رود. طبق قانون اظهارنامه ي ثبت علامت به همراه نمونه علامت و فهرست كالاها يا خدماتي كه ثبت علامت تجاري براي آن ها درخواست شده و بر اساس طبقه بندي قابل اجرا يا طبقه بندي بين المللي باشد به اداره ي مالكيت صنعتي تسليم مي شود.پرداخت هزينه هاي ثبت علامت، بر عهده ي متقاضي است و تمامي هزينه ها براي اظهارنامه با مالك ايراني فقط از طريق همين سامانه قابل پرداخت است.لذا امكان ثبت درخواست هايي كه هزينه ي مربوطه در بانك پرداخت شده باشد وجود ندارد. پس از انتشار آگهي اظهارنامه و تا زمان ثبت علامت ، متقاضي از امتيازات و حقوقي برخوردار است كه در صورت ثبت برخوردار خواهد بود.با اين حال هرگاه به وسيله ي متقاضي ثبت ، درباره ي عملي كه پس از آگهي اظهارنامه انجام شده دعوايي مطرح شود و خوانده ثابت كند كه در زمان انجام عمل ، علامت قانوناَ قابل ثبت نبوده است ، به دفاع خوانده رسيدگي و در مورد ثبت يا عدم علامت تصميم مقتضي اتخاذ مي شود.در صورتي كه اداره ي مالكيت صنعتي تشخيص دهد كه شرايط مندرج در اين قانون رعايت شده است علامت را ثبت كرده و آگهي مربوط به ثبت آن را منتشر و گواهينامه ي ثبت را به نام متقاضي صادر مي نمايد.مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ي ثبت آن مي باشد.اين مدت با درخواست مالك آن براي دوره هاي متوالي ده ساله با پرداخت هزينه ي مقرر قابل تمديد است.يك مهلت ارفاقي شش ماهه كه از پايان دوره شروع مي شود ، براي پرداخت هزينه ي تمديد با پرداخت جريمه ي تاخير در نظر گرفته مي شود.هر ذي نفع مي تواند از دادگاه ، ابطال ثبت علامت را درخواست نمايد.رسيدگي به اختلافات ناشي از اجرا اين قانون و آئين نامه ي اجرايي آن ،طبق ماده ي 59 ،در صلاحيت شعبه يا شعب خاصي از دادگاه هاي عمومي تهران مي باشد. چنانچه كسي تقاضاي ثبت علامت بازرگاني معيني را كند و ديگري آن را عين علامت ثبت شده ي خود بداند يا آن را شبيه علامت خود تشخيص دهد به طوري كه شباهت مذكور مصرف كنندگان عادي اجناس وي را به اشتباه اندازد مي تواند به ثبت علامت او اعتراض كند.سيستم ثبت علامات تجارتي در ايران طريقه ي اعلامي است.رسيدگي اداره ي ثبت محدود است به اينكه علامت مقررات قانوني نباشد و شباهتي با علامات ثبت شده ي قبلي نداشته باشد.چون تشخيص شباهت بين دو علامت امري است نظري، ممكن است علامت طوري معرفي شده كه در بدو امر شباهت با علامت ثبت شده ي قبلي معلوم نگردد يا اينكه صاحب علامت قبلي راجع به درجه ي شباهت با اداره ي ثبت موافق نباشد.زيرا قانون ثبت علايم تجارتي و اختراعات تصريح مي كند كه شباهت علامت با علامت ديگري كه ثبت شده است به اندازه اي باشد كه مصرف كنندگان عادي يعني اشخاصي را كه اطلاعات مخصوصي ندارند به اشتباه اندازد.علاوه بر آن ممكن است شخصي هنوز تقاضاي ثبت علامت خود را ننموده باشد و قبل از آن كه او اقدام كند شخص ديگري همان علامت را بخواهد به نام خود ثبت كند.به اين جهت ماده ي 16 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر مي دارد: اشخاص ذيل مي توانند نسبت به علامتي كه تقاضاي ثبت آن شده يا به ثبت رسيده است اعتراض كنند: 1)كساني كه آن علامت را علامت تجارتي خود مي دانند. 2)كساني كه آن علامت با علامت آن ها به اندازه اي شباهت دارد كه مصرف كنندگان عادي را به اشتباه مي اندازد. در هر يك از دو صورت فوق الذكر اگر معترض كسي باشد كه علامت قبلاَ به اسم او ثبت نشده است بايد در حين اعتراض براي خود مطابق مقررات اين قانون تقاضاي ثبت كرده،حق الثبت و تمام مخارج مربوط به آن را قبلاَ تاديه نمايد.در مورد كساني كه موسسه ي آن ها در خارج از ايران واقع است حق اعتراض مشروط به شرط معامله ي متقابل مذكوره در فقره ي دوم ماده ي 4 مي باشد.بنابراين اعتراض به ثبت ممكن است قبل از ثبت به عمل آيد و يا بعد از ثبت آن. اعتراض قبل از ثبت علامت : اعتراض قبل از ثبت علامت بايد در ظرف 30 روز از تاريخ انتشار آگهي مربوط به تقاضاي ثبت علامت به عمل آيد.معترض بايد علاوه بر ذكر اسم و شغل و اقامتگاه خود كليه ي دلايل و مدارك خود را نيز توضيح داده و ضميمه كند.اداره ي ثبت موظف است در ظرف ده روز از تاريخ وصول اعتراض نامه مراتب را به درخواست كننده ي ثبت ابلاغ كند.چنانچه معترض ظرف 60 روز از تاريخ ابلاغ اعتراض نامه به متقاضي ثبت اعتراض خود را تعقيب ننمايند علامت تقاضا شده به نام درخواست كننده ي آن به ثبت خواهد رسيد. اعتراض بعد از ثبت علامت : چون ممكن است اشخاص ذي نفع متوجه آگهي تقاضاي ثبت نشوند يا آنكه بعد از ثبت علامت طريقه ي استعمال آن طوري باشد كه مصرف كنندگان عادي را به اشتباه اندازد طبق ماده ي 22 قانون ثبت علائم و اختراعات اشخاص ذي نفع مي توانند در ظرف سه سال بعد از تاريخ ثبت علامت نسبت به آن اعتراض كنند. اعتراض به رد تقاضاي ثبت از طرف اداره ي ثبت: اداره ي ثبت قبل از قبولي تقاضاي ثبت موظف است رسيدگي كند كه آيا تقاضاي ثبت مطابق اصول پيش بيني شده در قانون تنظيم شده و جزء علايم ممنوعه نيست و همچنين شباهتي با علامات ثبت شده ي قبلي ندارد و چنانچه تشخيص دهد كه علامتي واجد شرايط لازم براي ثبت نيست اختيار دارد تقاضاي ثبت علامت را رد كند.براي حفظ حقوق اشخاص در مورد مقابل تصميمات اداره ي ثبت قسمت آخر ماده ي 7 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر مي دارد: در صورتي كه تقاضاي ثبت رد شود علل رد بايد صريحاَ ذكر گردد.